Algemene Informatie
Op 21 augustus 1337 komt bisschop Jan van Diest naar Amersfoort om de Sint Joriskerk opnieuw in te wijden. Dit vanwege een uitbreiding van de kerk. Tevens krijgt de Sint Joriskerk de status van kapittelkerk. Dat gebeurt op verzoek van de burgerij van Amersfoort die vindt dat de belangrijkste kerk in hun stad die status verdient. Het betekent o.a. organisatorische en financiële zelfstandigheid. De inkomsten komen van de gemeente en welgestelde burgers. Ook de drie al bestaande vicarieën leveren geld op. Een vicarie of kapelanie is een vermogen waarvan een priester betaald wordt om een missen te leiden of een bidstond te houden. Dit bijvoorbeeld voor het zielenheil van een overledene of het welzijn van een gilde.
Het Capittel van Sint Joris is, voor zover bekend, het enige nog functionerende kapittel in Nederland. Het doorstaat zelfs de reformatie. Na de Franse Tijd telt het Capittel vijf bestuursleden die met de oorspronkelijke benamingen worden aangeduid. Deken (voorzitter) is de burgemeester van Amersfoort, hetgeen bij wet is geregeld.
De overige vier leden heten kanunniken. Twee hebben zitting namens de stichting Het Burgerweeshuis en twee namens het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Amersfoort. Een mooi voorbeeld van de veranderingen in die ruim 675 jaar: begonnen als een katholieke organisatie heeft het vandaag de dag ook protestantse bestuurders. De doelstelling verandert slechts gedeeltelijk. Twee-vijfde van de jaarlijkse opbrengst gaat, net als 675 jaar geleden, naar het onderhoud van de Sint Joriskerk. Drie-vijfde is bestemd voor Het Burgerweeshuis.
Het Capittel van Sint Joris is één van de oudste genootschappen van Amersfoort. In 2012 werd het 675-jarige bestaan gevierd. Op 21 augustus verjaart de stichting officieel, maar de viering heeft plaats op zaterdagmiddag 17 november a.s., uiteraard in de Sint Joriskerk. Hoogtepunt van de muzikaal omlijste bijeenkomst is een rede van mr. J.P.H. Donner, vicepresident van de Raad van State.
“Het enige kapittel dat de eeuwen overleefde”
Over Het Capittel van Sint Joris zijn meerdere doorwrochte artikelen geschreven, zowel over de geschiedenis in grote lijnen of over een specifiek onderdeel. Een onderzoek en publicatie die de gehele geschiedenis omvat had nog niet plaats. Inmiddels vond het bestuur dr. F.J.W. van Kan, Amersfoorter en oud-archivaris van het Archief Eemland, bereid een dergelijk veelomvattend onderzoek uit te voeren. Het Capittel van Sint Joris is het enige van de 43 Nederlandse kapittels dat de eeuwen overleefde en nog functioneert. Het boek ligt sinds oktober 2018 in de boekhandel.
“Het vermogen bestaat uit goederen, met name landerijen, en gelden die vanouds toebehoren aan Het Capittel.”
Deken
De heer L.M.M. Bolsius
Kanunniken
De heer A. Veldhuizen – Secretaris/Penningmeester
Mevrouw C.E.J. de Neef
Mevrouw A.G. van Goor-Oortgijsen
De heer W. van den Brink
Rentmeester
De heer R. van de Ven
Doelstelling & bestuur
Doelstelling
1. Het vermogen gevormd door de goederen vanouds toebehorende aan het Capittel, dan wel de door wederbelegging daarvoor in de plaats gekomen goederen, in stand te houden.
2. In de lijn van de traditie van het Capittel uitkeringen uit de inkomsten van het vermogen van de Stichting doen.
3. De Stichting is een fondsbeheerder en geen fondswerver.
Bestuur
Dit bestaat uit vijf personen en wel: de Deken, ambtshalve is dat de burgemeester van de gemeente Amersfoort, vier Kanunniken waarvan er twee door het College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Amersfoort en twee door de Stichting Het Burgerweeshuis te Amersfoort benoemd worden.
Administratie
Één van de kanunniken is gekozen tot secretaris/penningmeester.
Onder diens verantwoordelijkheid voert de rentmeester de dagelijkse werkzaamheden en het beheer uit.
Kosten
De door de Stichting gemaakte kosten betreffen de gebruikelijke bestuurskosten, de administratiekosten en de kosten voor het beheer en de instandhouding van het vermogen.
Uitkering
Van oudsher werd het batig saldo verdeeld onder de rechthebbenden en wel, sinds 1818, voor 3/5 deel aan de Stichting het Burgerweeshuis en 2/5 deel aan de Protestantse Gemeente Amersfoort. De Stichting beoogt niet het maken van winst.
Sint Jorislezingen
Lees hier de Sint Jorislezingen:
Sint-Jorislezing 2023
Sint-Jorislezing door Kathleen Ferrier
Sint-Jorislezing 2022
Sint-Jorislezing door Khadija Arib
Sint-Jorislezing 2020
Sint Jorislezing door Gerdi Verbeet
Sint-Jorislezing 2019
Sint Jorislezing door Ben Knapen
Sint-Jorislezing 2016
Sint Jorislezing door Ernst Hirsch Ballin
Sint-Jorislezing 2012
Sint Jorislezing door de heer mr. J.P.H. Donner
De stichting Het Capittel van Sint Joris kreeg van de belastingdienst de ANBI – status. ANBI staat voor ‘Algemeen Nut Bevorderende Instelling’. Een gift aan Het Capittel is daardoor aftrekbaar voor de belastingen. En Het Capittel betaalt geen erfbelasting of schenkbelasting voor ontvangen erfenissen en schenkingen. Voor de aftrekbaarheid en de vrijstelling gelden de regels van de belastingdienst.
Conform de ANBI-reglementen moet Het Capittel een aantal gegevens openbaar maken via een internetsite. Voor zover het zaken betreft die niet op een ander deel van de site staan treft u de onderwerpen hieronder aan.
Financiën
Het Capittel van Sint Joris is een vermogensfonds. Het vermogen bestaat uit gelden die belegd zijn in effecten. Tevens is er ruim 7 ha. gras- en akkerland onder Bunschoten. De opbrengst wordt na aftrek van de kosten uitgedeeld aan het Burgerweeshuis dat 3/5 deel ontvangt en de Protestantse Gemeente Amersfoort dat het resterende 2/5 deel krijgt ten behoeve van het onderhoud van de Sint Joriskerk.
Beloningsbeleid
Geen van de bestuursleden ontvangt een vergoeding in geld noch in natura. De niet tot het bestuur behorende rentmeester ontvangt voor zijn werkzaamheden een vergoeding ter grootte van de wettelijk toegestane vrijwilligersvergoeding.
Verslag van de uitgeoefende activiteiten
Het Capittel van Sint Joris voert geen publiekelijke activiteiten uit, anders dan het organiseren van de jaarlijkse Sint-Jorislezing en het beheer van de middelen: landerijen en gelden.
Financiële verantwoording
Het bestuur houdt de uitvoering van het beleid nauwkeurig in het oog. Ook de controle op het beheer van het vermogen is een bestuurlijke aangelegenheid. De penningmeester verantwoordt jaarlijks in een bestuursvergadering de financiën.
Hij levert daartoe de staat van baten en lasten evenals de balans aan.
Beide behoeven de goedkeuring van het bestuur.